Najem pojazdu zastępczego – komu przysługuje roszczenie z tego tytułu?

Nie każdy wie, że właściciel samochodu uszkodzonego w wypadku ma prawo korzystać z auta zastępczego na czas naprawy. Co więcej, za taki najem pojazdu zastępczego – co do zasady – przysługuje zwrot kosztów z polisy OC sprawcy. W niniejszym artykule przybliżamy to zagadnienie, przedstawiając jego praktyczne aspekty.

Najem pojazdu zastępczego – kto może ubiegać się o pokrycie kosztów?

Uprawnienie do wynajęcia samochodu zastępczego przysługuje osobie poszkodowanej, która dotychczas korzystała z pojazdu, ale wskutek jego uszkodzenia straciła taką możliwość na określony czas.

Uprawnienie to rozciąga się przy tym zarówno na osoby prywatne, jak i przedsiębiorców, w tym także na:

• Właściciela (jeżeli to faktycznie on korzystał z uszkodzonego pojazdu);
• Najemcę (jeżeli uszkodzone auto było wykorzystywane na podstawie umowy najmu);
• Biorącego w użyczenie (jeżeli w chwili zaistnienia szkody biorący w użyczenie korzystał z uszkodzonego pojazdu);
• Korzystającego (jeżeli samochód był przedmiotem leasingu).

Warto jednak zaznaczyć, że aby wydatek na najem pojazdu zastępczego mógł być pokryty z polisy OC sprawcy, muszą zostać spełnione pewne przesłanki. Chodzi w szczególności o jego celowość i ekonomiczne uzasadnienie.

Przyjmuje się przy tym, że roszczenie z tytułu najmu pojazdu zastępczego przysługuje osobie poszkodowanej, która:

• Nie była winna spowodowania wypadku;
• Rzeczywiście nie może korzystać z pojazdu (ze względu na jego uszkodzenie lub zatrzymanie dowodu rejestracyjnego przez policję);
• Wykorzystuje pojazd do zaspokajania swoich codziennych potrzeb (np. dojazdu do pracy);
• Nie ma innego pojazdu, który mógłby pełnić funkcję auta zastępczego.

Wynajem samochodu zastępczego – praktyczne problemy 

Opisywane zagadnienie roszczenia z tytułu najmu pojazdu zastępczego wiąże się z wieloma różnymi, praktycznymi problemami. Poniżej wskazujemy na kilka z nich.

Przede wszystkim powiedzieć należy, że nie zawsze wina za drogowy incydent leży w całości tylko po jednej stronie. Trzeba o tym pamiętać szczególnie w kontekście art. 362 Kodeksu cywilnego, który wskazuje, że:

„Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron”.

W niektórych sytuacjach poszkodowany może nie otrzymać więc pełnej kwoty zwrotu za najem pojazdu zastępczego (nawet jeżeli wydatek ten był celowy i ekonomicznie uzasadniony).

Innym problemem pojawiającym się w tym kontekście jest też cena najmu i jego źródło. Ubezpieczyciele często próbują bowiem narzucić swoje, tanie propozycje najmu, które nie zawsze jednak spełniają oczekiwania i potrzeby najemcy. Warto wiedzieć, że nie trzeba na takie oferty przystawać, wskazując przy tym na ich nieadekwatność. Kierowcy powinni jednak pamiętać, że gdy wynajmują auto zastępcze na własną rękę, to co do zasady, powinni wybrać auto podobnej klasy do klasy pojazdu uszkodzonego. Zgodnie z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. o sygn. akt III CZP 20/17 należy także zwracać uwagę na (wspomniane już wcześniej) kwestie celowości i ekonomicznego uzasadnienia wydatku.

Przeczytaj również: Prowadzenie samochodu bez prawa jazdy – co za to grozi?

Podsumowanie: Roszczenie z tytułu najmu pojazdu zastępczego – komu przysługuje?

Roszczenie z tytułu najmu pojazdu zastępczego to uprawnienie przysługujące każdej osobie poszkodowanej w wypadku komunikacyjnym. Dotyczy nie tylko właściciela uszkodzonego pojazdu, ale także najemcy, biorącego w użyczenie czy korzystającego.

Trzeba przy tym jednak pamiętać o określonych warunkach, które pozwolą uzyskać zwrot za najem w pełnej wysokości. Szczególnie ważna w tym kontekście jest celowość tego wydatku oraz jego ekonomiczne uzasadnienie.

Z problemami, które mogą pojawić się przy roszczeniu z tytułu najmu pojazdu zastępczego nie zawsze łatwo poradzić sobie samemu. Warto więc przy tym skorzystać z pomocy doświadczonej kancelarii adwokackiej.

Polecamy też lekturę wpisu pt. Konfiskata samochodu za jazdę pod wpływem alkoholu